به مناسبت عید غدیر

عَلِیٌّ مَعَ الْحَقِّ وَ الْحَقُّ مَعَ عَلِیٍّ

نهضت سالار شهیدان حسین‌ بن‌ علی‌ بن‌ ابیطالب برابر با هویت انسان کامل یعنی امام معصوم(سلام الله علیه) سامان پذیرفت. انسانِ کامل، حق‌مدار است و اگر قیام و نهضتی داشته باشد در مدار عقل و عدل سامان می‌پذیرد. حق‌مداریِ انسان کامل را از آن بیان نورانی که درباره علی‌بن‌ابی‌طالب(سلام الله علیه) آمده است می‌توان استفاده کرد که «عَلِیٌّ مَعَ الْحَقِّ وَ الْحَقُّ مَعَ عَلِیٍّ یَدُورُ مَعَهُ حَیْثُمَا دَارَ»[1] علی از آن جهت که الگوی انسان کامل معصوم(علیه السلام) است بیانگر حقیقت همه معصومان اهل بیت(علیهم السلام) خواهد بود یعنی حسین‌بن‌علی(سلام الله علیهما) هم «یَدُورُ مَعَ‏ الْحَقِ‏ حَیْثُمَا دَارَ» این مطلب اول.

مطلب دوم آن است که این حقّی که امیرالمؤمنین در مدار آن می‌گردد یا آن حق در مدار علی دور می‌زند حق فعلی است نه ذاتی.  مطلب بعدی آن است که این تعبیر درباره افراد دیگر مثل عمار یاسر و مانند آن آمده است که «عَمَّارٌ مَعَ‏ الْحَقِ‏ وَ الْحَقُّ مَعَ عَمَّارٍ یَدُورُ مَعَهُ حَیْثُ دَارَ»[4] فرق جوهری این دو تعبیر آن است که در جریان «عمار مع الحق یدور معه حیث دار» این ضمیر «یَدُورُ» به عمار برمی‌گردد یعنی عمار در مدار حق می‌گردد و حق متبوع است و عمار تابع اما در جریان امیرالمؤمنین(سلام الله علیه) یعنی انسان کامل یعنی اهل بیت(علیهم السلام) یعنی حسین‌ بن‌ علی(صلوات الله و سلامه علیهم اجمعین) این ضمیر به خود آن حق برمی‌گردد «الحقّ مع علیّ مع حسنٍ، مع حسینٍ یدور» آن حق، مدار علی «حَیثُما دارَ» شاهدش هم دعای نبوی است که وجود مبارک پیامبر(علیه و علی آله آلاف التحیّة والثناء) فرمود «أَللّهُمَّ أَدرِ الحَقَّ مَعَهُ حَیثُ مَا دَارَ»[5] خدایا حق را در مدار علی قرار بده هر جا علی هست.

آیت الله جوادی آملی، نهضت سیّدالشهداء در مقام عقل و عدل، محرم 1436